Nếu bạn đã từng nghe ai đó nói rằng Oldboy là bộ phim xuất sắc nhất màn ảnh Hàn, thì mình xin đính chính lại rằng: đúng rồi đấy. Có rất nhiều điều để nói về tác phẩm này và giờ thì mình đang chẳng biết bắt đầu từ đâu.
Một bộ phim mà ngay từ cái tên của nó đã gợi lên một sự tò mò không hề nhẹ: tại sao lại là Oldboy mà không phải Oldman? Câu hỏi này để dành tặng bạn nhé, tại mình hơi dốt tiếng Anh.
Thành công của siêu phẩm vang dội đến mức Hollywood đã cố gắng mang nó về và tái hiện lại trên bầu trời tây nhưng kết quả lại không được như kỳ vọng, tất nhiên. Mình sẽ nêu rõ ra vấn đề ở phần bên dưới.
Nhìn chung thì, trừ khi bạn nhạy cảm với mấy cảnh máu me hoặc dễ bị ám ảnh do quá nhập tâm khi xem phim thì chẳng có lý do nào thuyết phục để từ chối Oldboy cả.
Oh Daesu, người đàn ông từng phải ghé thăm đồn cảnh sát không biết bao nhiêu lần giờ lại đang tái phạm sai lầm đó. Đáng buồn thay, hôm đó còn là sinh nhật con gái ông.
Trên đường về nhà sau khi được Joo Hwan – một người bạn bảo lãnh, Daesu có ghé qua một bốt điện thoại để gọi cho con gái. Ông không bao giờ ngờ được rằng chính cái ngày mưa tầm tã đó đã phá nát cuộc đời mình.
Đã 2 tháng trôi qua kể từ khi Daesu bị bắt giam không rõ nguyên nhân. Đó là một căn phòng chật hẹp, trang bị một chiếc giường và một cái tivi. Được cho ăn đầy đủ ba bữa mỗi ngày, nhưng chỉ có thể quanh quẩn trong bốn bức tường. Xem ra còn bức bối hơn nhiều so với đi tù.
Không từ ngữ nào có thể diễn tả nổi cảm xúc mà Oh Daesu phải chịu đựng. Kể cả khi ông muốn chết thì những gã cai quản cũng không cho phép điều đó xảy ra. Thế rồi, ông nuôi ý định trả thù kẻ đã phá hoại đời mình.
Daesu bắt đầu viết ra một danh sách những người mà mình từng gây gổ trong quá khứ, hy vọng rằng sẽ nhặt được cái tên nào đó. Cùng lúc này, ông đục một cái lỗ trên tường như một kẻ đào tẩu thứ thiệt.
Năm tháng dần trôi, trong khi Oh Daesu đang ôm mối hận thiên thu thì Đại Hàn Dân Quốc đã trải qua biết bao thăng trầm, tiêu biểu là vào đến bán kết World Cup 2002. Đáng buồn thay, vinh quang mà họ đạt được lại là nhờ mua trọng tài và lợi thế sân nhà.
Kết quả là với tinh thần chiến đấu quả cảm, nỗ lực đến cùng của những cỗ xe tăng Đức, huyền thoại Michael Ballack cùng các đồng đội đã đặt dấu chấm hết cho giấc mộng vô địch của các ộp pa.
Nhưng kể cả khi Hàn Quốc có lọt vào đến tận chung kết hay thậm chí là giành được cúp vàng đi chăng nữa thì luôn có một điều chắc chắn: Oh Daesu không thể chung vui cùng đội nhà được rồi.
“Cười đi, cả thế giới cười cùng với bạn. Khóc đi, bạn sẽ chỉ khóc một mình.”
Thấm tháp đã 15 năm trôi qua. Vào một ngày nọ, khí valium vẫn được bơm vào phòng như mọi khi. Thế nhưng sau khi tỉnh dậy, đập vào mắt Daesu không còn là bốn bức tường nữa. Quãng đời gặm sủi cảo chiên cuối cùng cũng kết thúc.
Trai già đã được thả, thậm chí còn chẳng cần dùng đến cái lỗ mà mình đã nhọc công đào.
Đất nước giờ đây đã khác xưa nhiều, biết bắt đầu từ đâu bây giờ? Không người thân, không gia đình, đã vậy còn bị tình nghi là kẻ giết vợ. Nhưng dù thế nào thì cũng phải tìm bằng được thằng khốn nạn kia.
Nội dung phim
Điểm sáng đầu tiên khiến phim nhận được vô số lời ngợi khen chính là diễn xuất. Với phần màn trình diễn xù xì, hoang dại, không ngại lăn xả, quái kiệt màn ảnh Hàn Choi Min Sik đã khiến cho bao ánh mắt dõi theo phải tâm phục khẩu phục bởi khả năng biến hóa trong từng cử chỉ, hành động nhỏ nhất của ông.
Dễ dàng nhận thấy sự thay đổi trong cách hành xử kể từ lúc Oh Daesu còn giãy nảy lên ở đồn cảnh sát cho đến khi ông tái hòa nhập cộng đồng sau 15 năm tù đày, và rồi đỉnh điểm là khi ông nhận ra sai lầm không thể tha thứ của mình, rồi bất lực, rồi dằn vặt, rồi van nài trong vô vọng, và rồi cuối cùng tự cắt lưỡi. Nhập tâm hoàn hảo.
Sắp tới mình sẽ thưởng thức thêm một siêu phẩm nữa của ông là I Saw The Devil, nghe đồn là còn máu me và ác liệt hơn cả Trai Già.
Tuy nhiên, không chỉ có mình Choi Min Sik, một cái tên khác rất đáng được tôn vinh là Yoo Ji Tae, nam diễn viên còn khá trẻ vào thời điểm đó đã được giao trọng trách gánh vác một phản diện tầm cỡ là Lee Woo Jin. Chưa nói đến biểu cảm, chỉ riêng cái tạo hình của thanh niên này cũng đã đủ làm người ta gai hết cả người rồi. Hiếm có bộ phim nào mà cả nam chính lẫn nam phụ đều tỏa sáng được như vậy.
Điều làm nên sự độc đáo tiếp theo của phim chính là cách kể chuyện. Có một kiểu trình bày cực kỳ đặc trưng rất thường xuyên xuất hiện trong phim Hàn, đó là: hài kịch ở đầu, căng thẳng được đẩy dần lên ở phần thân và chốt hạ bằng một cái kết không bao giờ có thể quên được. Từng có ít nhất hai cái tên mà mình biết phát triển theo hướng này là Memories of Murder và The Wailing.
Mình đặc biệt thích cấu trúc theo kiểu nửa đùa nửa thật này bởi cảm xúc mang lại cho khán giả sẽ liên tục dao động giữa hai thái cực đối lập: đang vui, tự dưng lại thấy buồn, thậm chí còn ám ảnh.
Căng thẳng, gây cười, những pha bỏ nhỏ của Oldboy được dàn xếp cực kỳ vừa vặn để có thể tạo ra cái trạng thái xuyến xao như vậy.
Điều tiếp theo tạo được ấn tượng là giọng nói trong đầu của nhân vật chính. Nhìn chung thì bộ phim nào có cái kiểu tự sự này thì mình đều thích cả, khiến cho nhân vật trong phim và người ngồi xem dường như không còn khoảng cách. Giãi bày những nỗi niềm mà chỉ đàn ông mới có thể hiểu.
Suy cho cùng, kể cả khi bạn có đang cười cùng cả thế giới, thì cũng đừng bao giờ quên những tháng ngày phải khóc một mình.
Nếu như phần nội dung trong suốt thời lượng đã quá toàn diện thì cái kết như một thứ gia vị sau cùng. Người xem cảm thấy thăng hoa hay hụt hẫng phụ thuộc rất nhiều vào nhân tố bí ẩn này.
Nếu bạn vẫn còn cảm thấy bối rối, không hiểu chuyện gì vừa xảy ra thì: sau khi bị thôi miên, tiềm thức của Oh Daesu đã chia làm hai. Một người không hề biết sự thật về cô con gái, người còn lại nắm giữ tất cả mọi chuyện.
Sau 70 bước chân, mỗi bước tương ứng với 1 năm trời (tất nhiên là chỉ có ông cảm nhận được điều này), kẻ nắm giữ bí mật biến mất, chỉ để lại một người đàn ông không hề biết chuyện gì vừa xảy ra.
Đúng lúc đó, Mido đến. Hai người ôm nhau, Daesu nở nụ cười. Nhưng cái biểu cảm đó dần thay đổi, để lại một gương mặt méo mó đầy đau khổ.
Người đàn ông đó vẫn chưa quên được.
Khoảnh khắc xuất thần trong sự nghiệp của Choi Min Sik.
Toàn bộ nội dung phim góp phần dẫn đến câu hỏi mấu chốt: ai đúng ai sai trong sự việc này? Mình nghĩ Oh Daesu không đáng phải trả một cái giá quá đắt như vậy khi đã tiết lộ bí mật về chị em nhà kia.
Nên nhớ rằng cái ngày chàng trai trẻ và chị gái mình làm cái điều-không-nên-làm là ở trường học, nơi có vô số học sinh lẫn giáo viên qua lại mỗi ngày chứ không phải một căn phòng kín đáo có giường và đệm. Nếu không là Oh Daesu thì một người nào đó cũng sẽ phát hiện ra, vào một ngày không xa mà thôi.
Nếu bạn phóng uế giữa một cái ngã tư, bạn có lo sợ sẽ bị người khác bắt gặp không?
Ngoài ra thì, bạn có nhận ra điểm khác biệt giữa Oh Daesu và Lee Woo Jin? Đó là một người cắn rứt lương tâm trong cái mối quan hệ bất dung này, người còn lại thì không, thậm chí còn tận hưởng nó.
“Chị tao và tao vẫn yêu nhau kể cả khi chúng tao biết mọi chuyện. Hai đứa chúng mày cũng vậy chăng?”
Sự đối nghịch về mặt đạo đức là quá rõ ràng.
Kết quả là chỉ vì một lời nói, tổng thiệt hại của Oh Daesu là 15 năm không thể lấy lại, mất vợ, một cái lưỡi và phải trốn tránh sự thật trong suốt phần đời còn lại.
Sau tất cả, cuộc chiến nào cũng sẽ luôn để lại hậu quả cho cả đôi bên như một lẽ tất yếu.
Một chút so sánh
Vậy bạn có biết Oldboy (2013), bộ phim do Hollywood sản xuất đáp ứng được bao nhiêu trong số những điểm làm nên thành công của bản gốc không? Là một con số không tròn trĩnh.
Yếu tố được thay máu đầu tiên và dễ nhận ra nhất chính là Oldboy bản Hàn thiên về đào sâu tâm lý các nhân vật, những màn solo giữa nam chính và phần còn lại của thế giới vốn chỉ góp phần gia tăng sự kịch tính, không phải là chủ đạo.
Oldboy của Mỹ thì ngược lại hoàn toàn. Cũng dễ hiểu bởi những màn đánh đấm mãn nhãn vốn đã trở thành thương hiệu của Hollywood từ bao đời nay. Chẳng phải bỗng dưng mà Josh Brolin, nam diễn viên sở hữu gương mặt như một bức tượng lại được cast vào vai này.
Kết quả là Thanos dù không có găng tay vô cực, không sở hữu một thân hình đồ sộ nhưng chỉ cần cái búa cũng đã là quá đủ để đập cho phe phản diện ra bã rồi.
Điều này vô tình dẫn đến một yếu điểm thứ hai cho phiên bản Mỹ: diễn xuất. Phải nói thật là Josh đóng không quá tệ, tuy nhiên để mà đặt lên bàn cân với Choi thì đúng là chúc bạn may mắn lần sau.
Bên cạnh đó, để phù hợp với tính chất của phim hành động nên khung cảnh trong phim đã trở nên tươi sáng hơn hẳn. Căn phòng bẩn thỉu, dơ dáy nơi Daesu chịu hình phạt giờ đây trở nên rộng rãi, thoáng đãng hơn hẳn, thậm chí còn trang bị cả…vòi hoa sen. Đầy đủ tiện nghi như nhà nghỉ luôn, thiếu mỗi mấy lon bò húc trong tủ lạnh.
Màn cận chiến giữa Josh và hội anh chị cũng được kéo dài ra lê thê và chính xác thì đó là điều mà mình nhớ nhất về Oldboy (2013), cùng với hai quả bưởi của Elizabeth Olsen.
Một điều hết sức quan trọng nữa góp phần làm nên thành bại của phim chính là cái kết. Nếu bản 2003 gây ra sự ám ảnh tột cùng thì 2013 lại mang đến một trải nghiệm cực kỳ khó đỡ, khi mà Thanos quyết định sẽ rửa tội bằng cách…sống hết phần đời còn lại trong căn phòng nơi mà ông vừa mới thoát khỏi cách đây mấy ngày.